PRZYDATNE INFORMACJE
Jeżeli poniosłeś koszty pogrzebu, może ci przysługiwać zasiłek pogrzebowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Komu przysługuje zasiłek
Zasiłek przysługuje:
- członkowi rodziny,
- pracodawcy,
- domowi pomocy społecznej,
- gminie,
- powiatowi,
- osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego,
- osobie obcej,
jeżeli pokryli koszty pogrzebu.
Przy przyznawaniu zasiłku członkowie rodziny to:
- małżonek (wdowa i wdowiec), także pozostający w separacji orzeczonej wyrokiem sądu,
- rodzice, ojczym, macocha oraz osoba przysposabiająca,
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
- dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
- inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
- rodzeństwo,
- dziadkowie,
- wnuki,
- osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Kiedy przysługuje zasiłek
Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:
- osoby, która ma przyznaną emeryturę lub rentę,
- osoby, która ma przyznaną emeryturę pomostową,
- osoby, która jest ubezpieczona w ZUS,
- osoby, która ma przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
- osoby, która zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia,
- osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania,
- cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne,
- osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,
- osoby, która pobierała rentę socjalną,
- osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
- osoby, która pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
- członka rodziny osoby wymienionej w punktach 1–4, 8 i 11.
Uwaga!
Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu.
Wysokość zasiłku
Zasiłek pogrzebowy przysługuje:
- członkowi rodziny – 4000 zł, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu;
- osobie obcej lub pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego do wysokości poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł.
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.
Jakie dokumenty złożyć do ZUS
- Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk Z-12).
- Akt zgonu, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.
- Oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem.
- Dokumenty potwierdzające Twoje pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego).
- Zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Uwaga!
Akt zgonu może być wystawiony za granicą. Nie może być to tymczasowy akt zgonu – wtedy powinien być wystawiony w Polsce.
Szczegółowe informacje w sekcji Opis spraw w artykule Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy.
Kiedy złożyć dokumenty
W ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której opłaciłeś koszty pogrzebu. Po tym terminie następuje przedawnienie roszczeń, czyli nie otrzymasz zasiłku.
Jeżeli nie mogłeś dotrzymać tego terminu z powodu:
- późniejszego odnalezienia ciała lub zidentyfikowania osoby zmarłej
- albo z innych przyczyn całkowicie od Ciebie niezależnych
złóż dokumenty w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu.
Dołącz dokumenty, które potwierdzą powód opóźnienia:
- zaświadczenie policji lub prokuratury,
- odpis zupełny aktu zgonu,
- inny dokument urzędowy.
Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która poniosła koszty pogrzebu po śmierci:
- ubezpieczonego, nie wyłączając osoby podlegającej tylko ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu,
- uprawnionego do emerytury lub renty z ubezpieczenia,
- członka rodziny osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2,
- osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, lecz spełniała warunki do jej przyznania i pobierania.
Członkami rodziny, o których mowa w pkt 3, są:
- małżonek (wdowa, wdowiec),
- rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające,
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej,
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż wymienione w pkt 3,
- rodzeństwo,
- dziadkowie,
- wnuki,
- osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Poprzez dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej należy rozumieć zarówno dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej spokrewnionej, jak i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej zawodowej.
/Zniesienie wymogu, aby członek rodziny w dacie zgonu pozostawał na utrzymaniu ubezpieczonego lub uprawnionego do emerytury lub renty rolniczej i spełniał warunki do renty rodzinnej oraz rozszerzenie kręgu podmiotowego członków rodziny, po śmierci których przysługuje zasiłek pogrzebowy z ubezpieczenia społecznego rolników wynika z ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1682), która zmieniła zapis art. 35 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników./
Oprócz członków rodziny zasiłek pogrzebowy może otrzymać:
- dom pomocy społecznej,
- gmina,
- powiat,
- osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego,
- inna osoba niż członek rodziny.
Od 1 marca 2011 r. zasiłek pogrzebowy przysługuje w kwocie 4.000 zł. Przed tą datą zasiłek przysługiwał w wysokości 200% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.
/Zmiana wysokości zasiłku pogrzebowego wynika z ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578), która zmieniła zapis art. 80 ustawy emerytalnej./
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez dom pomocy społecznej, gminę, powiat, instytucję zakonną lub diecezjalną, zasiłek pogrzebowy przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4.000 zł.
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt Państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz członek rodziny (inna osoba) poniósł również część jego kosztów, zasiłek pogrzebowy przysługuje temu członkowi rodziny (innej osobie) w kwocie 4.000 zł.
W razie zbiegu prawa do zasiłku pogrzebowego na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z prawem do zasiłku pogrzebowego na podstawie odrębnych przepisów, zasiłek ten przyznaje się na podstawie odrębnych przepisów.
Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje
.Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu.
Dokumentem potwierdzającym te okoliczności lub przyczyny jest zaświadczenie Policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający zaistnienie okoliczności lub przyczyn uniemożliwiających zgłoszenie wniosku.
Do wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane).
W związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej oraz umowami międzynarodowymi o zabezpieczeniu społecznym, do KRUS kierowane są pytania o zasady przyznawania i wypłacania zasiłków pogrzebowych w razie zbiegu prawa do świadczeń nabywanych w innych krajach. Zagadnienie to omawiamy w oddzielnym serwisie pt: „KRUS w Unii Europejskiej” oraz w zadaniach KRUS dot. współpracy z zagranicą.
Uwaga!
Formularz wniosku KRUS SR-26 o wypłatę zasiłku pogrzebowego znajduje się w Biuletynie Informacji Publicznej w zakładce Formularze i wnioski – świadczenia (https://www.krus.gov.pl/?id=612)
Osoby, które utraciły swoich najbliższych w wyniku wypadków mających miejsce przed 3 sierpnia 2008 r. mogą uzyskać odszkodowanie za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej na podstawie artykułu 446 § 3 Kodeksu cywilnego, który mówi: „Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej”. Artykuł ten jednak jasno określa, że odszkodowanie przysługuje rodzinie tylko w wypadku znacznego pogorszenia sytuacji życiowej bliskich.
Dotyczy ono zarówno sytuacji materialnej, jak i niematerialnej, np.:
- brak opieki ze strony rodzica, który pozostał przy życiu;
- brak pomocy w wychowywaniu dzieci;
- znaczny wpływ śmierci na pogorszenie zdrowia bliskiej osoby;
- niedołężność opiekunów dzieci zmarłego/zmarłej.
Artykuł 446 § 3 KC nie przewiduje jednak wypłaty zadośćuczynienia rodzinie poszkodowanego za cierpienie moralne spowodowane jego nagłą śmiercią. Dopiero wprowadzona 3 sierpnia 2008 roku nowelizacja – art. 446 § 4 kc – zakłada, że bliscy mogą upominać się o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – i to w sytuacji, kiedy nie nastąpiło materialne pogorszenie się sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego. Sama utrata członka rodziny – łączących więzi, cierpienie wywołane tą szkodą, utrata oparcia i kontaktu z nim jest już podstawą do żądania zadośćuczynienia od osoby odpowiedzialnej.
Wysokość odszkodowania
Wysokość zadośćuczynienia jest ustalana zazwyczaj na podstawie następujących kryteriów:
- długotrwałość cierpienia po śmierci poszkodowanego;
- stopień krzywdy spowodowany śmiercią poszkodowanego;
- wiek osoby uprawnionej do otrzymania zadośćuczynienia;
- stopień pokrewieństwa z poszkodowanym;
- wpływ śmierci na funkcjonowanie rodziny poszkodowanego;
- funkcja, jaką zmarły pełnił w rodzinie;
Kryteria te ulegają zmianie, gdy osobami uprawnionymi do otrzymania odszkodowania są rodzice zmarłego dziecka. Wówczas wśród najważniejszych czynników wyróżnia się:
- nagłe rozerwanie więzi rodziców w dzieckiem;
- utrata możliwości ze strony rodziców na uczestniczenie w rozwoju swojego dziecka;
- wiek dziecka;
- inne czynniki, które wpływają na stopień poczucia krzywdy (rozpatrywane indywidualnie).
Świadczymy usługi pogrzebowe na terenie Tarnogrodu
i wszystkich okolicznych miejscowościach, takich jak:
Różaniec, Obsza, Łukowa, Sieniawa, Aleksandrów, Biłgoraj, Szyszków, Leżajsk, Bukowina, a także na
terenie całego kraju.